Hoàn thiện cơ chế quản lý và nâng cao năng lực KH&CN quốc gia theo tinh thần đổi mới của Luật KH,CN&ĐMST 2025
Trong bối cảnh Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) 2025 chính thức có hiệu lực, Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia (NAFOSTED) đã tổ chức Hội thảo “Nghiên cứu hoàn thiện cơ chế quản lý nhiệm vụ và hoạt động nâng cao năng lực KH&CN quốc gia” vào ngày 6/11/2025 tại Hà Nội. Hội thảo quy tụ đông đảo các nhà khoa học, nhà quản lý, đại diện cơ quan hoạch định chính sách nhằm trao đổi, thảo luận, góp ý hoàn thiện cơ chế quản lý, tài trợ và hỗ trợ của Quỹ theo tinh thần đổi mới toàn diện của Luật KH,CN&ĐMST năm 2025. Toàn cảnh Hội thảo. Đổi mới tư duy quản lý: Từ “đầu vào” sang “hiệu quả – kết quả – tác động” Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc NAFOSTED nhấn mạnh, Hội thảo diễn ra trong bối cảnh Luật KH,CN&ĐMST năm 2025 vừa được Quốc hội thông qua, cùng 6 Nghị định hướng dẫn thi hành. Trong đó, nổi bật là Nghị định số 267/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật KH,CN&ĐMST về chương trình, nhiệm vụ KH,CN&ĐMST và một số quy định về thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và ĐMST; và Nghị định số 265/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật KH,CN&ĐMST về tài chính và đầu tư trong KH,CN&ĐMST. Những văn bản này đặt ra yêu cầu đổi mới mạnh mẽ phương thức quản lý, cơ chế tài trợ và đánh giá kết quả nghiên cứu theo hướng minh bạch, hiệu quả, trách nhiệm và hội nhập quốc tế. Theo đó, Hội thảo tập trung vào hai nội dung trọng tâm gồm: Thông tư quy định trình tự, thủ tục xét duyệt, ký hợp đồng, quản lý và tổ chức thực hiện nhiệm vụ KH&CN của NAFOSTED; Thông tư quy định nội dung, tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xét tài trợ, ký hợp đồng, quản lý và tổ chức thực hiện hoạt động nâng cao năng lực KH,CN&ĐMST quốc gia của NAFOSTED. Ông Đào Ngọc Chiến khẳng định, hai Thông tư này là bước đi quan trọng giúp hoạt động nghiên cứu khoa học Việt Nam tiệm cận chuẩn quốc tế, đồng thời mở rộng cơ hội cho đội ngũ nhà khoa học và doanh nghiệp tham gia. Ông bày tỏ kỳ vọng, các nhà khoa học, nhà quản lý sẽ thẳng thắn chia sẻ thực tiễn, phản biện và đề xuất giải pháp khả thi, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho giai đoạn phát triển mới, giai đoạn của đổi mới tư duy, hiệu quả và hội nhập. Ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc NAFOSTED phát biểu khai mạc Hội thảo. Theo bà Lê Ngọc Bích, Trưởng phòng Kiểm soát nội bộ (NAFOSTED), Luật KH,CN&ĐMST 2025 đã tạo bước ngoặt trong tư duy quản lý – chuyển từ cơ chế “đầu vào” sang “đánh giá theo kết quả, hiệu quả và tác động”, áp dụng ở nhiều cấp độ khác nhau – từ chiến lược, chương trình, nhiệm vụ, tổ chức đến chính sách. Mọi hoạt động KH&CN sẽ được số hóa trên nền tảng thông tin quốc gia, bảo đảm công khai, minh bạch và tăng cường hậu kiểm. Một điểm nhấn quan trọng của Luật là phân loại rõ các nhiệm vụ KH,CN&ĐMST bao gồm: Nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ và giải pháp xã hội, với hệ tiêu chí cụ thể cho từng loại hình như tính mới, khả năng ứng dụng, tiềm năng thương mại hóa và tác động xã hội. Cùng với đó, quy trình tài trợ được rút gọn, công khai, minh bạch, hướng đến cơ chế khoán theo sản phẩm đầu ra và quản lý dựa trên nền tảng số. Bà Lê Ngọc Bích cho biết thêm, Bộ KH&CN đã giao Quỹ trở thành đầu mối duy nhất trong quản lý, xét chọn, tài trợ và cấp kinh phí cho các nhiệm vụ KH&CN. Mô hình tập trung này sẽ giúp tinh gọn thủ tục hành chính, tối ưu hóa nguồn lực, đồng thời đảm bảo liêm chính học thuật, đạo đức nghiên cứu và hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước. Các nhiệm vụ được NAFOSTED tài trợ sẽ được xét chọn công khai, dân chủ, minh bạch, dựa trên hội đồng chuyên gia độc lập. Song song đó, Quỹ đơn giản hóa toàn bộ quy trình đăng ký, xét duyệt, nghiệm thu; triển khai chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động KH&CN; và ứng dụng nền tảng số quốc gia về quản lý KH,CN&ĐMST để theo dõi tiến độ, đánh giá kết quả và tác động của các nhiệm vụ trên phạm vi toàn quốc. Bà Lê Ngọc Bích, Trưởng phòng Kiểm soát nội bộ (NAFOSTED) trình bày tại Hội thảo. Hướng tới cơ chế quản lý hiện đại, liêm chính và hội nhập quốc tế Bà Nguyễn Thị Mỹ An, Trưởng phòng Quản lý nghiên cứu ứng dụng (NAFOSTED) trình bày dự thảo Thông tư quy định quy trình xét chọn, ký hợp đồng, giám sát và đánh giá nhiệm vụ KH&CN do Quỹ tài trợ. Dự thảo gồm 21 điều, 5 chương, hợp nhất toàn bộ quy định quản lý chương trình và nhiệm vụ KH&CN quốc gia trong một văn bản thống nhất, đồng thời phân cấp cho NAFOSTED làm cơ quan quản lý. Dự thảo cụ thể hóa Luật KH,CN&ĐMST 2025 và Nghị định 267/2025/NĐ-CP, hướng đến cơ chế quản lý dựa trên kết quả đầu ra, tăng tính tự chủ và minh bạch. Quy trình xét duyệt được rút ngắn tối đa còn 110 ngày, hồ sơ tinh gọn dưới 20 trang, đồng thời áp dụng cơ chế khoán đến sản phẩm cuối cùng









