Sáng ngày 8/7/2025, tại Hà Nội, Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (Quỹ) đã tổ chức Hội nghị gặp mặt các Thành viên Hội đồng khoa học (HĐKH) và triển khai công tác đánh giá, xét chọn đề tài nghiên cứu cơ bản (NCCB) năm 2025.
Tham dự Hội nghị có đồng chí Bùi Thế Duy, Ủy viên dự khuyết BCH TW Đảng, Thứ trưởng Bộ KH&CN – Chủ tịch Hội đồng quản lý (HĐQL) Quỹ, các thành viên Hội đồng quản lý Quỹ, Lãnh đạo Cơ quan điều hành Quỹ cùng các nhà khoa học là thành viên HĐKH nghiên cứu cơ bản hai nhiệm kỳ 2022 – 2024 và 2024 – 2026, các cơ quan báo chí, truyền thông Bộ KH&CN.
Triển khai Nghị quyết số 09-NQ/ĐU ngày 05/3/2025 của Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) về việc kiện toàn, sắp xếp các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ KH&CN, Bộ trưởng Bộ KH&CN đã ký Quyết định số 489/QĐ-BKHCN ngày 08/4/2025 về việc điều chuyển nguyên trạng nhiệm vụ, nhân lực, tài chính, tài sản và các nội dung liên quan từ Văn phòng các Chương trình trọng điểm cấp nhà nước và Văn phòng các Chương trình KH&CN quốc gia về Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia trực thuộc Bộ KH&CN. Quyết định đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ, khi toàn bộ ngân sách dành cho các nhiệm vụ KH&CN quốc gia vào một đầu mối tài trợ duy nhất – Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia. Theo định hướng mới, Quỹ sẽ tiếp tục đẩy mạnh tài trợ các nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản, đồng thời mở rộng tài trợ cho nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ, góp phần vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc Quỹ gửi lời cảm ơn tới các thành viên HĐKH nhiệm kỳ 2022 – 2024 đã có những đóng góp tâm huyết và tinh thần trách nhiệm đã giúp Quỹ đạt được những kết quả đáng khích lệ trong thời gian qua, góp phần cho sự phát triển của nền KH&CN nước nhà. Giám đốc Quỹ tin tưởng các Thành viên HĐKH nhiệm kỳ mới – là những chuyên gia khoa học có uy tín sẽ đồng hành cùng Quỹ trong sứ mệnh nâng cao hiệu quả tài trợ nghiên cứu KH&CN quốc gia.
Ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc Quỹ, phát biểu khai mạc Hội nghị
Ông Đào Ngọc Chiến cho biết, năm 2025, Cơ quan điều hành Quỹ sẽ triển khai đồng bộ một số định hướng trọng tâm: Hoàn thiện hệ thống số hóa quy trình tài trợ, tích hợp toàn bộ vòng đời của đề tài từ nộp hồ sơ – xét duyệt – đánh giá kết quả – theo dõi tác động; Triển khai các mô hình tài trợ linh hoạt; Hỗ trợ các nhóm nghiên cứu trẻ, thông qua cơ chế khuyến khích riêng, kết nối với các chương trình quốc tế, và đào tạo kỹ năng làm hồ sơ, quản lý nhiệm vụ; Thúc đẩy, mở rộng hợp tác về nghiên cứu và phản biện khoa học trong đánh giá với các đối tác quốc tế.
Giám đốc CQĐH Quỹ Đào Ngọc Chiến chụp ảnh cùng các thành viên HĐKH NCCB lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (KHXH&NV) và lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật (KHTN&KT) nhiệm kỳ 2022 – 2024
Thay mặt Hội đồng khoa học nhiệm kỳ 2022 – 2024, PGS.TS. Trần Quang Tuyến, Phó Chủ tịch HĐKH ngành Kinh tế nhiệm kỳ 2022 – 2024 khẳng định, sau gần 20 năm hoạt động, Quỹ được cộng đồng trong và ngoài nước ghi nhận về tính minh bạch, khách quan và liêm chính trong tài trợ nghiên cứu. PGS.TS. Trần Quang Tuyến mong muốn thời gian tới Quỹ xem xét ưu tiên tài trợ các đề tài liên ngành, nhất là nghiên cứu về tác động của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số tới kinh tế, xã hội, môi trường nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho hoạch định chính sách phát triển bền vững, đồng thời tập trung tài trợ cho các nghiên cứu hiệu quả cải cách hành chính và đổi mới mô hình quản trị nhà nước.
PGS.TS. Trần Quang Tuyến, Phó Chủ tịch HĐKH ngành Kinh tế nhiệm kỳ 2022-2024, phát biểu tại Hội nghị.
Tại Hội nghị, ông Nguyễn Phú Bình, Phó Giám đốc Quỹ đã Công bố Quyết định thành lập HĐKH NCCB trong lĩnh vực KHTN&KT nhiệm kỳ 2025 – 2027 và HĐKH NCCB trong lĩnh vực KHXH&NV nhiệm kỳ 2024 – 2026.
Thành viên của các HĐKH là các nhà khoa học có thành tích nghiên cứu xuất sắc trên phạm vi cả nước, đáp ứng các tiêu chí đối với chuyên gia đánh giá quy định tại Điều 7 Thông tư số 37/2014/TT-BKHCN, được các nhà khoa học cùng ngành tín nhiệm, đề xuất.
Đặc biệt, Quỹ đã mời một số nhà khoa học người Việt Nam hiện đang làm công tác nghiên cứu và giảng dạy tại các trường đại học ở nước ngoài, có thành tích xuất sắc (như GS. TS. Phan Thành Nam – Trường ĐH Ludwig Maximilian München, CHLB Đức tham gia HĐKH ngành Toán học; GS.TS. Lê Bảo Long – Trường Đại học Quebec – Canada tham gia HĐKH ngành Khoa học Thông tin và Máy tính; GS.TS. Phan Mạnh Hưởng – Trường ĐH Nam Florida – Hoa Kỳ tham gia HĐKH ngành Vật lý; GS.TS. Nguyễn Thị Kim Thanh – Trường Đại học College London – Vương Quốc Anh tham gia HĐKH ngành Hóa học; PGS.TS. Trần Đăng Khánh – Trường Đại học California, Riverside – Hoa Kỳ tham gia HĐKH ngành Khoa học Sự sống) tham gia các HĐKH trong nhiệm kỳ 2025-2027 nhằm nâng cao chất lượng và chuẩn mực đánh giá khoa học của Quỹ theo thông lệ quốc tế.
Ông Nguyễn Phú Bình, Phó Giám đốc Quỹ, công bố Quyết định thành lập các Hội đồng khoa học
Thứ trưởng Bùi Thế Duy – Chủ tịch HĐQL Quỹ tặng hoa và trao Quyết định 11 Hội đồng khoa học Nghiên cứu cơ bản trong lĩnh vực KHTN&KT và lĩnh vực KHXH&NV tại Hội nghị:
Phát biểu tại Hội nghị, PGS.TS. Ngô Đức Thành, Chủ tịch HĐKH ngành Khoa học Trái Đất – Khoa học Biển nhiệm kỳ 2025 – 2027, đại diện cho các HĐKH gửi lời cảm ơn tới cộng đồng khoa học đã tín nhiệm bầu chọn và Quỹ đã tin tưởng giao nhiệm vụ. PGS.TS. Ngô Đức Thành khẳng định quyết tâm đồng hành cùng Quỹ với tinh thần trách nhiệm, minh bạch và chuẩn mực học thuật cao nhất. Để chương trình tài trợ NCCB ngày càng hiệu quả, PGS.TS. Ngô Đức Thành đề xuất bốn định hướng lớn: có những chương trình tài trợ dài hạn, theo định hướng nghiên cứu; tiếp tục xem xét tăng cường cơ chế hỗ trợ nhà khoa học trẻ, đặc biệt là Postdoc; triển khai các buổi làm việc, các phiên họp để các HĐKH ngành mở rộng, đưa ra các bài toán lớn, định hướng, mang tính đột phá; tôn vinh nhà khoa học và thúc đẩy trách nhiệm giải trình.
PGS.TS. Ngô Đức Thành, Chủ tịch Hội đồng khoa học ngành Khoa học Trái Đất – Khoa học Biển nhiệm kỳ 2025 – 2027, phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ nhấn mạnh, đây là thời điểm quan trọng đánh dấu bước chuyển từ một Quỹ nghiên cứu cơ bản sang một hệ thống Quỹ quốc gia toàn diện, hoạt động theo mô hình mở, linh hoạt và tiệm cận thông lệ quốc tế. Trên tinh thần kế thừa những giá trị cốt lõi của Quỹ – sự minh bạch, liêm chính, tự do học thuật – mô hình mới sẽ mở rộng bao phủ toàn bộ lĩnh vực khoa học: từ NCCB đến ứng dụng, công nghệ chiến lược và ĐMST.
Một trong những điểm đột phá được Thứ trưởng nêu bật là việc Luật KHCN&ĐMST sửa đổi đã tạo hành lang pháp lý vững chắc cho cơ chế “trao quyền – khoán chi – chấp nhận rủi ro”. Theo đó, tổ chức chủ trì được toàn quyền chủ động sử dụng kinh phí theo cách tối ưu nhất, không bị bó buộc vào dự toán chi tiết như trước. Đặc biệt, nếu đề tài nghiên cứu không đạt kết quả kỳ vọng nhưng quy trình triển khai tuân thủ đúng quy định, nhà khoa học sẽ không bị thu hồi kinh phí “Đây là điểm cốt lõi để khoa học dám bước vào những lĩnh vực khó, rủi ro cao nhưng giá trị lớn, nơi có thể tạo nên những đột phá thực sự”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, Chủ tịch Hội đồng Quản lý NAFOSTED phát biểu chỉ đạo Hội nghị.
Trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu đã nghe những chia sẻ từ bà Nguyễn Thị Hoàng Hà, Phó Giám đốc Chương trình Aus4Innovation (A4I), do Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia tài trợ, về các phương pháp giám sát – đánh giá hiệu quả (MEL) trong tài trợ khoa học, qua đó tăng cường năng lực quản lý và minh bạch hóa hoạt động tài trợ nghiên cứu khoa học.
Bà Nguyễn Thị Hoàng Hà, Phó Giám đốc Chương trình Aus4Innovation phát biểu tại Hội nghị
Sau thời gian tiếp nhận, Quỹ nhận được 680 hồ sơ đăng ký, trong đó có 559 hồ sơ lĩnh vực KHTN&KT và 121 hồ sơ lĩnh vực KHXH&NV.
Sau phiên gặp mặt, các HĐKH đã tiến hành họp phiên 1 phân công phản biện đánh giá xét chọn hồ sơ đề tài. Dự kiến, Quỹ sẽ tổ chức họp HĐKH phiên 2 đánh giá xét chọn hồ sơ đề tài trợ từ tháng 8 – 10/2025, thông báo kết quả xét chọn hồ sơ đề tài vào tháng 11/2025 và thực hiện ký hợp đồng tài trợ thực hiện đề tài theo quy định.