Chiều 18/5/2016, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Lễ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2016, tôn vinh 03 nhà khoa học có thành tích nghiên cứu xuất sắc trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Đại diện từ Chính phủ, Lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo; đại diện các tổ chức khoa học và công nghệ trong cả nước; cùng nhiều nhà khoa học đã tới tham dự buổi lễ.
Đại diện từ Chính phủ, Lãnh đạo Bộ KH&CN và 3 nhà khoa học được trao tặng giải thưởng năm 2016 tham dự Lễ trao giải
Năm 2016, Giải thưởng Tạ Quang Bửu đã được trao cho 03 nhà khoa học thuộc các lĩnh vực vật lý và khoa học trái đất. Hai giải thưởng dành cho nhà khoa học là tác giả của công trình khoa học xuất sắc: GS.TS Nguyễn Văn Hiếu (sinh năm 1972), Viện Đào tạo Quốc tế về Khoa học Vật liệu (ITIMS), Trường Đại học Bách khoa Hà Nội và PGS.TS Nguyễn Ngọc Minh (sinh năm 1979), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Giải thưởng dành cho nhà khoa học trẻ là tác giả của công trình khoa học xuất sắc được trao cho TS Phùng Văn Đồng (sinh năm 1981), Viện Vật lý, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam.
GS.TS Nguyễn Văn Hiếu phát biểu tại Lễ trao giải
GS.TS Nguyễn Văn Hiếu đạt giải thưởng với công trình “Thiết kế cấu tạo nano thứ cấp SnO2/ZnO nhằm tăng cường khả năng chống khí hơi cồn” (Design of SnO2/ZnO hierarchical nanostructures for enhanced ethanol gas-sensing performance) công bố năm 2012 trên tạp chí Sensors and Actuators B. Công trình này đưa ra phương pháp mới chế tạo nano thứ cấp có khả năng mở rộng được ứng dụng không những trong nano cảm biến nhạy khí mà còn trong nhiều lĩnh vực khác như linh kiện điện tử nano, pin năng lượng.
PGS.TS Nguyễn Ngọc Minh phát biểu tại Lễ trao giải
PGS. TS Nguyễn Ngọc Minh đạt giải thưởng với công trình “Nghiên cứu sự giải phóng Kali đi kèm với quá trình hòa tan Phytolith trong rơm rạ” (Release of potassium accompanying the dissolution of rice straw phytolith). Công trình đã được công bố năm 2014 trên tạp chí Chemosphere. Công trình này thuộc lĩnh vực Khoa học Thổ nhưỡng và Đất, nghiên cứu được cấu trúc phytolith được hình thành trong quá trình kết tủa silic ở thân cây lúa, từ đó đề xuất ra quy trình xử lý rơm rạ tránh ô nhiễm môi trường và tăng độ phì cho đất trồng trọt có thể áp dụng được trên quy mô đại trà trên các vùng đồng bằng trồng lúa.
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh trao kỷ niệm chương cho TS Phùng Văn Đồng
TS Phùng Văn Đồng đạt giải thưởng với công trình “Mô hình 3-3-1-1 cho vật chất tối” (3-3-1-1 model for dark matter) được đăng năm 2013 trên tạp chí Physical Review D Công trình này thuộc lĩnh vực thiên văn học và vật lý năng lượng cao có ý nghĩa lý thuyết rất cao, góp phần vào việc giải thích cấu tạo vật chất và năng lượng của vũ trụ, đã phát triển và hiệu chỉnh mô hình chuẩn đã có 3-3-1 của vật chất tối trong vũ trụ thành mô hình 3-3-1-1 thông qua sử dụng các tính chất đối xứng.Phát biểu tại Lễ trao giải, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh khẳng định sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với phát triển khoa học và công nghệ, cũng như tầm quan trọng của nghiên cứu cơ bản trong xây dựng lực lượng khoa học và công nghệ, tạo dựng và duy trì môi trường nghiên cứu, đào tạo có chất lượng.
Được bắt đầu từ năm 2014, Giải thưởng Tạ Quang Bửu là giải thưởng hằng năm của Bộ Khoa học và Công nghệ nhằm tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Các tiêu chí của Giải thưởng hướng tới các công trình khoa học được thực hiện trong nước, trong thời gian gần đây, được công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín.
Theo đánh giá của GS. TS. Đinh Dũng, Phó Chủ tịch Hội đồng giải thưởng, các đề cử cho giải thưởng năm nay đều là những công trình khoa học xuất sắc mang tầm quốc tế. Giải thưởng Tạ Quang Bửu không được trao tặng vì thành tích nghiên cứu trong cả một quá trình, mà cho nhà khoa học có đóng góp chính trong một công trình khoa học xuất sắc duy nhất. Vì thế giải thưởng Tạ Quang Bửu đem lại cơ hội cho cả những nhà khoa học lão thành đã nổi tiếng và những nhà khoa học trẻ.
