Mô hình trồng hoa ứng dụng công nghệ cao – hướng đi mới cho nông nghiệp ven đô Hà Nội
Giữa nhịp chuyển mình mạnh mẽ của nền nông nghiệp Thủ đô, một mô hình đặc biệt đang lặng lẽ nở rộ nơi vùng ven đô Gia Lâm – mô hình trồng hoa lan hồ điệp và hoa đồng tiền ứng dụng công nghệ tiên tiến. Không chỉ tạo nên những vườn hoa rực rỡ sắc màu, dự án còn mở ra một hướng đi mới: kết hợp giữa khoa học hiện đại và kinh nghiệm canh tác truyền thống, từ đó nâng cao thu nhập cho nông dân, phát triển kinh tế nông thôn và tiến tới nền nông nghiệp sinh thái, thông minh và bền vững. Dự án mang tên “Ứng dụng công nghệ tiên tiến xây dựng mô hình sản xuất hoa lan hồ điệp và hoa đồng tiền trồng chậu cho vùng ngoại thành Hà Nội” được khởi động từ cuối năm 2022, thuộc Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số đoạn 2016–2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt. Tổ chức chủ trì là Công ty TNHH Nông nghiệp Công nghệ cao Gia Lâm, phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hoa, Cây cảnh, Viện Nghiên cứu Rau quả là Tổ chức hỗ trợ ứng dụng công nghệ. Với tổng kinh phí lên tới 7,5 tỷ đồng (trong đó 3,38 tỷ là vốn từ ngân sách trung ương), dự án đặt mục tiêu hình thành mô hình sản xuất hoa chất lượng cao, ứng dụng đồng bộ công nghệ hiện đại, đồng thời đào tạo kỹ thuật và chuyển giao tri thức cho nông dân địa phương. Không giống những dự án “trình diễn công nghệ” chỉ mang tính hình thức, mô hình tại Gia Lâm được triển khai bài bản với hai loại cây trồng chủ lực: hoa lan hồ điệp và hoa đồng tiền – hai loại hoa có giá trị kinh tế cao, nhu cầu thị trường lớn, đặc biệt vào dịp lễ Tết. Trên diện tích 1.700m² nhà màng, mô hình hoa lan hồ điệp cho ra 30.000 cây thương phẩm mỗi năm, cùng 30.000 cây lan 12 tháng tuổi làm giống. Cây phát triển khỏe, tỷ lệ đạt chuẩn trên 90%, hoa nở đều, đúng thời điểm, bền màu và có giá trị cao. Trong khi đó, mô hình hoa đồng tiền được triển khai trên 4.000m² đất, sản xuất 32.000 chậu mỗi năm. Cây sinh trưởng đồng đều, cao 25–30cm, 3–4 nụ hoa/chậu, giữ hoa lâu, được thị trường tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng. Hình 1: mô hình sản xuất hoa lan hồ điệp Điểm nổi bật nhất của dự án chính là việc ứng dụng toàn diện các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào quy trình sản xuất. Hệ thống nhà màng được đầu tư hiện đại, trang bị điều hòa công nghiệp hai chiều để kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm. Các khâu tưới tiêu, phun sương, bổ sung dinh dưỡng đều được điều khiển tự động bằng hệ thống cảm biến và phần mềm quản lý thông minh. Cây giống được nuôi cấy mô trong phòng thí nghiệm đảm bảo sạch bệnh, đồng nhất về chất lượng và sinh trưởng ổn định. Nhờ vậy, toàn bộ quá trình sản xuất hoa gần như không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết – điều mà phương pháp canh tác truyền thống khó kiểm soát được. Hình 2: mô hình sản xuất hoa đồng tiền Cùng với việc đầu tư hạ tầng kỹ thuật, dự án cũng đặc biệt chú trọng công tác đào tạo và chuyển giao công nghệ. Sáu kỹ thuật viên của doanh nghiệp đã được đào tạo bài bản, nắm vững quy trình trồng, chăm sóc và xử lý sinh trưởng của cây hoa. Đồng thời, hai lớp tập huấn đã được tổ chức, với sự tham gia của hơn 100 lượt nông dân tại địa phương. Những người từng quen tay với cây lúa, luống rau giờ đây đã biết cách theo dõi chỉ số cây trồng trên điện thoại, điều chỉnh lượng nước tưới qua hệ thống điều khiển, và quan trọng nhất – họ bắt đầu tin vào sự thay đổi của một nền nông nghiệp công nghệ cao, xanh và sạch. Bên cạnh sản xuất, dự án còn chủ động trong khâu tiêu thụ và quảng bá sản phẩm. Các sản phẩm hoa lan và hoa đồng tiền từ mô hình hiện đang được tiêu thụ tại chỗ, kết nối với hệ thống phân phối trong thành phố, tham gia các hội chợ, triển lãm hoa, đồng thời thử nghiệm bán hàng qua mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Những bông hoa không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, mà còn là thông điệp về sự đổi mới, hiện đại hóa trong cách nghĩ – cách làm của nông dân vùng ven đô. Hình 3: bán buôn sản phẩm tại mô hình và đưa sản phẩm tham gia các hội chợ, triển lãm hoa Hiệu quả bước đầu của mô hình đã được ghi nhận rõ rệt: thu nhập từ mô hình cao gấp 4–5 lần so với cây trồng truyền thống, tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương, giảm đáng kể chi phí sản xuất nhờ tiết kiệm nước, điện và phân bón. Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên đán, mô hình hoa lan hồ điệp đã cung ứng hàng chục nghìn giò hoa chất lượng cao cho thị trường Hà Nội và các tỉnh lân cận, góp phần giảm nhập khẩu, tăng giá trị sản phẩm nội địa. Từ thành công tại Gia Lâm, các chuyên gia nhận định mô hình này hoàn toàn có thể nhân rộng sang các vùng chuyên canh hoa khác như Mê Linh, Đan Phượng, Bắc
