Ngày 07/1/2013, tại Hà Nội, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2012 và phương hướng hoạt động năm 2013. Tới dự Hội nghị có TS. Lê Đình Tiến – Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ, các thành viên Hội đồng quản lý Quỹ, đại diện của nhiều đơn vị thuộc Bộ KH&CN cùng toàn thể cán bộ, công chức của Quỹ.

Tại hội nghị, TS. Đỗ Tiến Dũng, Giám đốc Cơ quan điều hành đã trình bày báo cáo về tình hình hoạt động của Quỹ trong năm 2012, đánh giá kết quả đã đạt được và những điểm cần khắc phục trong thời gian tới.

Trong năm 2012, hoạt động tài trợ nghiên cứu cơ bản (NCCB) vẫn tiếp tục thu hút số lượng hồ sơ đăng ký tăng so với các năm trước, bao gồm 387 hồ sơ trong lĩnh vực khoa học tự nhiên (KHTN), 141 hồ sơ trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (KHXH&NV). Kết quả đánh giá nghiệm thu 165 đề tài NCCB trong KHTN trong năm 2012 cho thấy đa số các đề tài đã đạt chỉ tiêu đề ra (chiếm 90%). Một số đề tài được hội đồng khoa học đề nghị cho phép gia hạn vì có khả năng hoàn thành kết quả nghiên cứu đã đăng ký (06 đề tài gia hạn, 04 đề tài không đạt). Tổng số công bố ISI được các hội đồng khoa học công nhận là kết quả nghiên cứu của các đề tài do Quỹ tài trợ là 692 bài, đạt tỷ lệ 4.4 bài/1 đề tài. Trong lĩnh vực KHXH&NV, Quỹ đã rà soát kinh phí và ký hợp đồng đối với các hồ sơ đề tài được tài trợ thực hiện từ năm 2012. Các đề tài đang thực hiện nhìn chung đều được hội đồng khoa học đánh giá triển khai đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng chuyên môn theo yêu cầu trong thuyết minh đề cương.

Về hợp tác song phương, các đề tài trong chương trình tài trợ hợp tác song phương Việt-Bỉ giai đoạn I (2009-2012) đã được tổng kết cơ bản hoàn thành với nhiều kết quả nổi bật. Sau thành công của giai đoạn I, hai Quỹ Nafosted và Flanders (Bỉ) đã tiến hành ký Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn II (2012-2016). Bên cạnh đó, Quỹ tiếp tục triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế với các đối tác đã thiết lập quan hệ, thiết lập thêm quan hệ mới nhằm tăng cường nguồn lực hỗ trợ các nhà khoa học Việt nam, cũng như hỗ trợ nâng cao năng lực cho Quỹ Nafosted.

Bên cạnh tài trợ các dự án nghiên cứu khoa học, Quỹ tiếp tục mở rộng hình thức và các chương trình hỗ trợ. Năm 2012, Quỹ bắt đầu triển khai hình thức hỗ trợ tín dụng với việc thử nghiệm chương trình cho vay vốn để hỗ trợ các đơn vị thực hiện các dự án KH&CN; quản lý Quỹ bảo lãnh vốn vay cho các dự án sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ do Quỹ môi trường toàn cầu tài trợ. Về mở rộng các chương trình hỗ trợ, từ tháng 9 năm 2012, Quỹ công bố tiếp nhận hồ sơ đăng ký đề tài nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo chương trình khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào hoạt động khoa học và công nghệ theo Nghị định số 119/1999/NĐ-CP ngày 18/9/1999 của Chính phủ để tổ chức thực hiện từ năm 2013.

Đánh giá kết quả công tác năm 2012, ông Đỗ Tiến Dũng nhấn mạnh Quỹ đang tiếp tục phát huy cơ chế hoạt động theo tinh thần hướng tới chất lượng và hiệu quả trong nghiên cứu khoa học, chú trọng chất lượng của HĐKH và chuyên gia đánh giá trong quá trình tổ chức đánh giá các đề tài NCCB. Kết quả cho thấy các đề tài NCCB do Quỹ tài trợ có kết quả thực hiện tốt, tiếp cận với chuẩn mực quốc tế. Số lượng công bố quốc tế ISI năm 2012 là trên 400 công trình, tăng hơn 30% so với năm 2011. Thống kê cho thấy số lượng hồ sơ đăng ký gia tăng một cách bền vững, chất lượng các hồ sơ cũng đồng đều hơn. Số liệu cũng phản ánh sự phát triển các lực lượng tham gia nghiên cứu cơ bản, đặc biệt là từ các đơn vị phía nam (từ 5% năm 2009 lên đến trên 20% năm 2012). Số lượng các nhà khoa học trẻ làm chủ nhiệm đề tài do Quỹ tài trợ cũng tăng nhanh chóng, chiếm tới trên 60% ở độ tuổi dưới 40 (so với khoảng 5% năm 2009). Quỹ cũng thực hiện minh bạch hóa hoạt động tài trợ thông qua công bố thông tin (về chương trình tài trợ, danh mục hồ sơ được tài trợ và kết quả đánh giá kết thúc nhiệm vụ KH&CN) và tuyên truyền về các hoạt động tài trợ. Trong năm 2012, Quỹ tiếp tục phấn đấu nâng cao chất lượng hoạt động bằng việc áp dụng kế hoạch hóa, quy trình hóa và tin học hóa trong công tác quản lý, điều hành. Ngoài ra, Quỹ tiếp tục mở rộng hoạt động tài trợ theo chức năng và nhiệm vụ được giao và tăng huy động nguồn lực ngoài NSNN, tăng đầu tư của xã hội và hỗ trợ quốc tế cho phát triển KH&CN. Quỹ đã mở rộng hình thức tài trợ, hỗ trợ bằng hoạt động hỗ trợ tín dụng đối với dự án KH&CN; triển khai chương trình hỗ trợ doanh nghiệp triển khai nghiên cứu KH&CN. Bên cạnh nguồn kinh phí từ NSNN, Quỹ đã bước đầu huy động được các nguồn lực ngoài ngân sách, đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư cho KH&CN.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả bước đầu trong việc tăng cường chất lượng nghiên cứu khoa học, phát triển nguồn lực KH&CN, vẫn còn nhiều thách thức đối với Quỹ trong việc thực hiện và phát triển mô hình mới của cơ quan tài trợ, hỗ trợ hoạt động KH&CN. Quỹ cần sớm hoàn thiện bộ máy hoạt động, cải thiện công tác cấp phát kinh phí cho các đề tài NCKH (nhiều đề tài, chương trình còn triển khai ký hợp đồng, cấp phát kinh phí rất chậm). Bên cạnh việc nâng cao chất lượng, sản phẩm đầu ra của đề tài, Quỹ cần đẩy mạnh quá trình theo dõi thực hiện, đảm bảo tiến độ của các đề tài. Về cơ chế hoạt động và các quy định về quản lý, Quỹ cần tổng kết, đánh giá các kết quả trong quá trình hoạt động để cập nhật, bổ sung kịp thời, nhằm thực hiện các nhiệm vụ và chức năng được giao một cách đầy đủ và hiệu quả.

Phát biểu tại Hội nghị, nhiều đại biểu tham dự đánh giá cao những kết quả mà Quỹ đã đạt được, ghi nhận trang web của Quỹ được đầu tư công phu với cơ sở dữ liệu phong phú, hệ thống quản lý đề tài trực tuyến (OMS) giúp công khai, minh bạch hóa các thủ tục hành chính, thuận tiện cho các nhà khoa học trong quá trình tương tác với Quỹ. Các đại biểu cũng góp ý với Quỹ nên đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền theo chiều sâu nhằm quảng bá và thu hút trí tuệ của các nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài.

Phát biểu tại Hội nghị, TS. Lê Đình Tiến – Thứ trưởng Bộ KH&CN, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ biểu dương những thành tích mà Quỹ đã đạt được trong năm qua. Tuy nhiên, Quỹ cần tiếp tục củng cố và kiện toàn bộ máy, tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ trẻ; chủ động hợp tác với các đơn vị truyền thông để đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về các mảng hoạt động của Quỹ; tiếp tục hoàn thiện các văn bản và thủ tục nhằm mở rộng chương trình tài trợ của Quỹ. Thứ trưởng cũng chỉ đạo Quỹ chủ động hơn nữa trong việc sắp xếp, lên kế hoạch cấp phát kinh phí hỗ trợ các đề tài để việc chuyển kinh phí tài trợ được triển khai kịp thời, đúng tiến độ.